هوواوی شرکت چینی سازنده تجهیزات مخابراتی که به اپراتورهای مخابراتی تحت کنترل دولت ایران خدمات ارایه می دهد در پی انتشار خبر ردگیری مخالفان ایران توسط فناوری شبکه سیار از سوی نیروی انتظامی، اعلام کرد از حجم کسب و کار خود در ایران می کاهد.
وایمکس نیوز - طبق بیانیه ای که در وبگاه این شرکت مستقر در شهر شنژن چین انتشار یافت هواووی "به صورت خودخواسته حجم کسب و کار خود در ایران را کاهش می دهد و دیگر در پی مشتریان جدید نیست و فقط با مشتریان موجود خود کار خواهد کرد". در این بیانیه آمده است که این اقدام در پی "پیچیدگی فزاینده اوضاع در ایران" انجام گرفته است اما سخنگوی هوواوی از اظهار نظر در این باره خودداری کرده است.
این اقدام هوواوی در پی درج مقاله ای در صفحه نخست مجله وال استریت در ماه اکتبر صورت میگیرد که در باره رشد کسب و کار هوواوی در ایران در پی کنار کشیدن شرکتهای غربی پس ناآرامیهای دو سال پیش گزارش داده بود گروههای مخالف ایران در خارج از کشور میگویند دهها سند وجود دارد که مخالفان در پی ردگیری محل تلفنهای همراهشان دستگیر شدهاند و فناوری این کار را هم هوواوی در اختیار حکومت ایران گذاشته است.
مخالفان حکومت ایران از این اقدام هوواوی استقبال کردهاند و خاطرنشان کردهاند که این نخستین بار است که که یک شرکت بزرگ چینی تصمیم گرفته است کسبوکار خود درایران را کاهش دهد. این در حالی است که تاکنون ایران روابط خود با شرکتهای چینی را جانشین استواری برای روابط با شرکتهای غربی تلقی میکرده است.
مارک والاس، رییس گروه اتحاد علیه ایران هستهای و سفیر سابق ایالات متحده در سازمان ملل میگوید "این اقدام نقطه عطف مهمی است و برای نخستین شرکت چینی بزرگی در پی مخالفتهای فزاینده بینالمللی با ایران از این کشور کنار میکشد". این گروه که در نیویورک مستقر است برای ترک ایران به هوواوی فشار میآورده است و چندین هفته است که به طور خصوصی با مقامات این شرکت ارتباط برقرار کرده است.
سخنگوی وزارت کشور ایالات متحده نیز از اعلان این خبر توسط هوواوی استقبال کرد و افزود ایالات متحده "از تمامی شرکتها درخواست میکند به هنگام کسبوکار با ایران هشیار باشند که مبادا توان سرکوب این دولت را افزایش دهند".
به گفته منابع آگاه، مدیران بلندپایه هوواوی ماهها است که راجع کاهش کسبوکار خود در ایران در حال بحث و جدل هستند و این بحثها در هفتههای اخیر و به ویژه پس از مقاله مجله وال استریت شدت گرفته است. شرکت خصوصی هوواوی که رشد شتابانی دارد در سال 1987 توسط مدیرعامل خود رن ژنگفی تاسیس شد که افسر سابق ارتش آزادیبخش خلق چین است.
به نظر مدیران هوواوی در شهر شنژن حضور در ایران فرصتهای گسترش کسب و کار این شرکت در ایالات متحده و اروپا را به خطر انداخته است و این شرکت بابت ارتباط با حکومتهای مطرود مورد سوءظن است. به گفته منابع آگاه همین نکته یکی از دلایل تصمیم هوواوی برای کاهش کسب و کار در ایران است و هوواوی در این باره با مشاوران، حقوقدانان و افراد صاحب نفوذی در ایالات متحده مذاکره کرده است.
محمود تاجعلی مهر، کارمند سابق هوواوی در آلمان که مشاور امور مخابراتی در ایران بوده است هشدار داده است که باید اقدامات هوواوی را زیر نظر گرفت و میگوید "باید آنها را تحت نظر قرار دهیم که ببینیم ادعایشان را اجرا میکنند یا خیر".
هوواوی که دارای حدود هزار کارمند در ایران است اعلام کرد همچنان قراردادهای موجود خود در ایران را ادامه میدهد . در بیانیه این شرکت آمده است که " هوواوی به شبکههای مخابراتی راهاندازی شده یا در دست راهاندازی همچنان خدمات لازم را ارایه میدهد تا خدمات ارتباطی شهروندان ایران تضمین شود".
حجم کسبوکار هوواوی در ایران همچنان نامشخص است و سنجش آن هم دشوار است زیرا گاهی کارها از طریق شرکت ثبت شدهای در هنگکنگ به نام اسکایکامتک(Skycom Tech) انجام میگیرد. به گفته کارمندان هوواوی و اسکایکامتک این دو شرکت پیوند تنگاتنگی با هم دارند ولی ویلیام پلامر، قائم مقام امورخارجی هوواوی در واشنگتن میگوید که هوواوی "هیچ گونه سرمایهگذاری در اسکایکامتک انجام نداده است و در گذشته در پروژههای تجاری با آنها همکاریهایی داشته است."
کارمند یک شرکت حسابداری که نام آن در فهرست سوابق اطلاعاتی اسکایکامتک در هنگکنگ به چشم میخورد میگوید هوواوی "مالک" این شرکت است اما از پاسخ دادن به پرسشها خودداری کرد. یک کارمند سابق اسکایکامتک که در بخش حسابداری این شرکت در تهران کار میکرد میگوید این شرکت هر روز گزارشهایی برای دفاتراصلی خود در چین ارسال میکرد که "همان دفاتر هوواوی در چین بودند."
طبق گزارش مجله والاستریت در ماه اکتبر، هوواوی در سال جاری میلادی در مناقصه فروش تجهیزات خدمات اخبار سیار به امتیان-ایرانسل دومین اپراتور بزرگ ارتباطات سیار ایران شرکت کرد. به گفته شخصی که در مذاکره این قرارداد حضور داشت نمایندگان هوواوی که از چین آمده بودند تاکید میکردند که در سانسور کردن اخبار تخصص دارند. در نهایت هوواوی برنده این مناقصه شد و ایرانسل هم خدمات مذکور را راهاندازی کرد. اما هوواوی میگوید فناوری این شرکت برای سانسور کردن اخبار قابل استفاده نیست.
همچنین طبق گزارش مجله والاستریت هوواوی در مناقصههایی که در ایران برنده شده است گاهی با شرکت صنایع الکترونیک زعیم همکاری داشته است و طبق وبگاه این شرکت الکترونیکی ایرانی، وزارت دفاع، وزارت اطلاعات و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی جزو مشتریان این شرکت هستند.
اعلان کاهش کسب و کار هوواوی در ایران می تواند به تقویت وجهه این شرکت در ایالات متحده کمک کند، یعنی در بازاری که مدیران هوواوی معتقدند با محدودیتهای غیرمنصفانه روبرو بودهاند در حالی که با اپراتورهای بزرگ اروپا، خاورمیانه و کانادا همکاری دارند. در چند سال گذشته هوواوی پس از شرکت سوئدی اریکسون خود را در جایگاه دومین سازنده بزرگ تجهیزات مخابراتی جهان قرار داده است.
قانون گذاران ایالات متحده از حضور هوواوی در پروژههای بزرگ زیرساختهای مخابراتی این کشور جلوگیری کردهاند و همچنین به دلایل امنیتی از خرید شرکتهای آمریکایی توسط هوواوی جلوگیری کردهاند. کاخ سفید و مجلس نمایندگان آمریکا به تازگی تهدید امنیت ملی توسط شرکتهای مخابراتی خارجی را مورد بررسی قرار داده است و به ویژه نگران هستند که مبادا دولت چین با استفاده از تجهیزات موجود هوواوی و سایر شرکتهای چینی در سامانههای ایالات متحده دست به ردگیری یا شنود ارتباطات بزنند. آقای پلامر چنین نگرانیهایی را "بیاساس و بیهوده" خوانده است.
طبق پیشبینی هوواوی درآمد این شرکت در سال 2011 با 10 درصد افزایش به 31 میلیارد دلار میرسد در حالی که این شاخص در سال 2010 برابر با 24 درصد بوده است و این کاهش تا حدی ناشی از جلوگیری از گسترش کسبوکار در ایالات متحده بوده است.
در ماههای اخیر به علت تداوم اختلاف غرب و ایران بر سر برنامه هستهای این کشور، فشار بینالمللی علیه ایران افزایش یافته است. غرب میگوید ایران در پی برنامه هستهای نظامی است اما ایران این ادعا را تکذیب میکند و برنامه هستهای خود را صلحآمیز میخواند.
ایران واکنشی فوری به بیانیه هوواوی نشان نداده است و رسانههای رسمی و نیمه رسمی ایران هم این خبر را منتشر نکردهاند. نماینده ایران در سازمان ملل هم به پاسخی به پرسشهای مربوط به این اقدام نداده است.